ولانتین واسیلسکو*
ترجمه از: حمید محوی
۱۶ جنوری ۲۰۲۲

تحلیل نظامیِ حمله علیه قزاقستان

حمله ای که ۲ جنوری ۲۰۲۲ علیه قزاقستان صورت گرفت شامل دو گروه مستقل می شد که به فرماندهی خارجی مشترک وابسته بود. این دو گروه در مجموع ۲۰۰۰۰ مبارز را در بر می گرفت که خارجی و قزاق بودند. این نفرات برای جهاد در سوریه یا در افغانستان آموزش دیده بودند. ارتش قزاقستان و روسیه غافلگیر شده بودند ولی طی یک هفته موفق شدند تا دوباره کنترول وضعیت را به دست آورند. 
یک جبهۀ اسرارآمیز برای آزادی قزاقستان اعلام کرد که قصد دارد کشور را از نفوذ روسیه آزاد کند. در اینجا ما از تظاهرات صلح آمیز علیه۱۳٪ افزایش قیمت گاز خیلی دور هستیم.
نخستین مرحله برای حل مسأله عبارت بود از شناسائی نوع نیروهائی که مقامات قزاقستان بایستی با آنها رویاروئی می کردند.
دورن ابیف معاون رئیس ادارۀ امور ریاست جمهوری قزاقستان اعلام کرد که تظاهراتی که به صورت صلح آمیز در کشور شروع شده بود ناگهان به کنترول آشوبگران درآمد. به کار بستن اطلاعات سرّی با همکاری تظاهرکنندگان در همآهنگ سازی حرکات خشونت آمیز علیه اهداف از پیش تعیین شده نقش اساسی داشت. یعنی به کار بستن ایستگاه های دریافت توسط سرویس دهنده های کمپیوتری پیشرفته که در خارج از قزاقستان واقع شده بود. سرویس های مخفی و ارتش ملی نتوانسته بودند این تماس های اطلاعاتی را ردیابی کنند. مرکز فرماندهی مشترک تدارکات و هدایت حرکات ترویستی را همآهنگ می کرد. رئیس جمهور قزاقستان قاسم جومارت توقایف این موضوع را طی سخنرانی 7 جنوری برای مردم قزاقستان تأیید کرد. او گفت که « نیرو های انتظامی و ارتش به قول خود شان عمل نکردند»، و « آشکار شد که ما در نیرو های ویژه در زمینۀ تجهیزات و امکانات ویژه دچار کمبود هستیم».
آشوبگران در صفوف خودشان  از کارشناسان عملیات جنگ روانی برخوردار بودند و می توانستند حرکات توده ها را کنترول کنند. آنها اولویت خودشان را بر مبنای پخش مستقیم گزارشات تحریف شده گذاشته بودند و این ترفند از طریق ایستگاه های تلویزیونی انجام می شد. خوشبختانه از منظر مقامات، تروریست هائی که ساختمان شبکۀ تلویزیونی میر را اشغال کرده بودند، قادر به کنترول برج تلویزیون کوک توب در الماتی نبودند در حالی که آنتن پخش در این برج واقع شده است. در نتیجه، فقدان کنترول رسانه ها در الماتی نقش بسیار مهمی در شکست کودتا داشت.

طرح عملیات از نوع کوماندوئی با فرماندهی مشترک بود
یک گروه بزرگ ( آلفا) متشکل از چند زیر گروه هم زمان در الماتی و چند شهر جنوب و غرب قزاقستان به هدف تروریزه کردن مردم، پراکنده کردن آنها و جلوگیری از مداخلات نیروهای انتظامی اقدام کردند. مأموریت گروه آلفا شامل اشغال و به آتش کشیدن  ادارات دولتی، غارت فروشگاه ها و بانک ها، ایجاد سد معبر در همۀ محله ها و اقدام برای اشغال فرودگاه الماتی بود. دورن ابیف در این مورد گفته است که بین تروریست های بسیار ماهری که برای چنین حرکات خشونت آمیزی آماده شده بودند، و چندین نفر از نیروهای امنیتی را به قتل رساندند، تیراندازان ماهر نیز وجود داشتند.
هدف تکتیکی گروه آلفا در واقع ترفند گول زنندۀ خونباری بود که باید گروه دوم (براوو) را پوشش می داد که این گروه به سهم خود باید به صورت هدف گیری شده به ده ها فروشگاه اسلحه، انبار اسلحه و مهمات ارتش و پولیس و مانند اینها حمله می کرد.
مشاور قدیمی رئیس جمهور نظربایف، یرمحمد یرتیسبایف بر این باور است که تروریست ها در داخل کشور هم پیمانانی داشته اند. « خیانت برخی از کارمندان دولتی و مأموران نیروهای انتظامی از خنثی سازی طرح های تروریستی جلوگیری کرد». به گفتۀ او، ۴۰ دقیقه پیش از حمله به فرودگاه الماتی، دستور داده شده بود که نیروهای امنیتی از محل خارج شوند. یرتیسبایف ممکن است درست بگوید، زیرا سرویس های اطلاعاتی قزاقستان مدرکی که دال بر آماده سازی سرّی حملۀ تروریستی باشد پیدا نکرده بودند، حتا اگر ۲۰۰۰۰ تروریست در شهر الماتی دست به عملیات زده باشند.

نتیجه ها
یک گروه بزرگ ( آلفا) متشکل از چند زیر گروه هم زمان در الماتی و چند شهر جنوب و غرب قزاقستان به هدف تروریزه کردن مردم، پراکنده کردن آنها و جلوگیری از مداخلات نیروهای انتظامی اقدام کردند. مأموریت گروه آلفا شامل اشغال و به آتش کشیدن  ادارات دولتی، غارت فروشگاه ها و بانک ها، ایجاد سد معبر در همۀ محله ها و اقدام برای اشغال فرودگاه الماتی بود. دورن ابیف در این مورد گفته است که بین تروریست های بسیار ماهری که برای چنین حرکات خشونت آمیزی آماده شده بودند، و چندین نفر از نیروهای امنیتی را به قتل رساندند، تیراندازان ماهر نیز وجود داشتند.
هدف تکتیکی گروه آلفا در واقع ترفند گول زنندۀ خونباری بود که باید گروه دوم (براوو) را پوشش می داد که این گروه به سهم خود باید به صورت هدف گیری شده به ده ها فروشگاه اسلحه، انبار اسلحه و مهمات ارتش و پولیس و مانند اینها حمله می کرد.
مشاور قدیمی رئیس جمهور نظربایف، یرمحمد یرتیسبایف بر این باور است که تروریست ها در داخل کشور هم پیمانانی داشته اند. « خیانت برخی از کارمندان دولتی و مأموران نیروهای انتظامی از خنثی سازی طرح های تروریستی جلوگیری کرد». به گفتۀ او، ۴۰ دقیقه پیش از حمله به فرودگاه الماتی، دستور داده شده بود که نیروهای امنیتی از محل خارج شوند. یرتیسبایف ممکن است درست بگوید، زیرا سرویس های اطلاعاتی قزاقستان مدرکی که دال بر آماده سازی سرّی حملۀ تروریستی باشد پیدا نکرده بودند، حتا اگر ۲۰۰۰۰ تروریست در شهر الماتی دست به عملیات زده باشند.

نقش ارتش روسیه
مجوزی که به سازمان امنیت جمعی داده شده، مداخله در عملیات نظامی در قزاقستان را پیشبینی نکرده است، بلکه وظیفۀ این نیروها حفظ صلح و حفاظت از دستگاه های حیاتی است. زیر مجموعه های نظامی از لشکر ۹۸ هوابرد فرودگاه بین المللی در نور سلطان، ستاد مشترک ارتش و ساختمان مرکز تلویزیون قزاقستان را کنترول می کنند.
یک زیر مجموعۀ مستقل از نیروهای عملیات ویژۀ روسیه کاخ ریاست جمهوری نور سلطان، بانک مرکزی و کمیتۀ امنیت ملی قزاقستان را حراست می کند. زیر مجموعه های بریگاد ۴۵ با قابلیت های ویژه در جنوب شرقی قزاقستان مستقر شده تا از فرودگاه بین المللی الماتی، مرکز عملیات دفاع هوائی مشترک فدراسیون روسیه و قزاقستان در الماتی حفاظت کند. زیر مجموعه های نظامی دیگر از بریگاد ۴۵ در چیمکند گسترش یافته اند که با ۱۱۰۰۰۰۰ جمعیت سومین شهر بزرگ قزاقستان است. زیر مجموعه های نظامی دیگر از بریگاد ۳۱ هوابرد در بخش شرقی قزاقستان، در مرکز منطقۀ صنایع استخراجی قزاقستان شرقی  گسترش یافته اند. زیر مجموعه های دیگر از بریگاد ۳۱ امنیت دستگاه های کازاتومپروم در شمال کشور و شرکت ملی هسته ئی قزاقستان را به عهده دارد. 
به شکل جداگانه برای پشتیبانی از واحد های ضد تروریست محلی واحد های کوچک روسی مانند واحد های خنثی سازی جنگ روانی و شناسائی می توانند وارد کارزار شوند. برای نمونه، یک گروه شناسائی هوابرد روسی از دستگاه RB-۳۴۱V Lieer-۳ استفاده می کند. پهپادها (هواپیما و هلیکوپتر تجسسی بدون خلبان و بدون صدا) تصویربرداری کرده و تصاویر ویدئوئی را ۲۴ ساعت روی ۲۴ ساعت روی امواج مختلف و اطلاعات الکترومغناطیسی منتقل می کنند، به علاوه جمع آوری داده ها و حتا شبکه های GSM (دستگاه جهانی ارتباطات سیار). وقتی یک شبکۀ مظنون کشف می شود، فقط برخی فرستنده ها را مختل می کند. این روند از انتقال فرامین به تروریست ها در انتهای زنجیرۀ فرماندهی جلوگیری می کند. منطقۀ اختلال روی اهداف هدف گیری شده در شعاع 6 کیلومتر متمرکز می شود. پلاتفرم های هوابرد روسی در عین حال به عنوان فرستندۀ رادیو برای نظامیان قزاقستانی در مناطق شهری عمل می کند جائی که ارسال توسط ساختمان ها حفاظت می شود. واحد های هوابرد روسی در عین حال به یک دستگاه دیگر زمینی روی خودروهای ۸×۸ مجهز هستند : RP-۳۷۷LA Lorandit  که متشکل از ایستگاه های تجسس منابع فرکانس و ایستگاه های اختلال گزینشی، و همه در ۳ MHz-۳ GHz.
یک گروه دیگر روسی در شناسائی ویژه تخصص دارد که توسط پرسنل نظامی آموزش دیدۀ رده بالا انجام می گیرد. در مورد موضوعی که به ما مربوط می شود، پرسنل نظامی روسیه در نفوذ سرّی بین تروریست ها آموزش دیده اند تا از طریق تماس انسانی برای جمع آوری اطلاعات اقدام کنند. پیشبینی عملیات در آینده، ردیابی شبکه ها یا امکانات انتقال به مراتب هیرارشیک، پی گیری رؤسای تروریست ها و استقرار تجهیزات شناسائی دائمی.
همانند نظامیان روسی در سوریه، نظامیان روسی در قزاقستان از شبکه های دستگاه تمرکز یافتۀ MK VTR-۰۱۶ در وزارت دفاع روسیه استفاده می کنند که از سیستم Auriga-۱.۲V استفاده می کند. صدها مینی ایستگاه ویدئوی موبایل در منطقۀ تحت حفاظت به نظامیان روسی در قزاقستان اجازه می دهد که اطلاعات سرّی را به کمک ماهواره های اطلاعاتی نظامی روسیه در زمان حال به مسکو ارسال کنند. به مدد رایانش دهندۀ هوآوی Huawei که نیرومندترین در جهان می باشد، ایجاد اختلال در ارسال ها یا رهگیری کردن آن خیلی مشکل است. Auriga-۱.۲V به افسران خبره اجازه می دهد که از سالن عملیات ستاد مشترک فرماندهی هوابرد روسیه در نبود عوامل مختل کننده حرکات نیروهایشان را در محل هدایت کنند. 
پس از اشغال عراق، گروه های اشغالگر امریکائی با گروه های شورشی سنّی روبه رو شدند که شهروندان غربی را می ربودند. برای نفوذ در این گروه ها، نیروهای عملیات ویژۀ امریکائی عملیات هدف گیری شده ای را راه اندازی کردند. طرح عملیات این بود که خودشان گروه « آدم ربا » ایجاد کردند که «ربوده شده ها» از مأموران اطلاعاتی نفوذی در رسانه های ایالات متحده بودند. شاید روزنامه نگار هائی به نام ماری جین ایون  و فلورانس اوبنا  را به یاد داشته باشید، وقتی این گروه با پخش ویدئو از اعتبار خاصی برخوردار شد  و رسانه های عراقی و بین المللی آن را پی گیری کردند، توجه گروه های شورشی واقعی را به خود جلب کرد و پیشنهاد کردند که مسؤولیت افراد ربوده شده را به عهده بگیرند و ربوده شده ها را به آنها واگذار کنند. به این ترتیب بود که گروه های شورشی در عراق کشف و متوقف شدند.
ارتش روسیه نیز نشان داد که از نوآوری های ایالات متحدۀ امریکا در مبارزه علیه شورشگران در عراق درس آموخته است. کارشناسان روسی در عملیات جنگ روانی به این نتیجه رسیدند که به دام انداختن سلول های تروریست خیلی ساده تر از جست و جوی آنان برای خنثی کردن شان است. به این ترتیب، بر اساس الگوی امریکائی، روس ها یک «جبهۀ آزادی قزاقستان» دروغین ایجاد کردند که با پخش ویدئو در رسانه های اجتماعی سلول های تروریستی را که در قیام شرکت داشته اند  تشویق می کرد که به آنها بپیوندند.

متن اصلی:

https://www.voltairenet.org/article 216244 .html

ترجمه از:  حمید محوی

پاریس، ۱۴ جنوری ۲۰۲۲

* - (Valentin Vasilescu ) - کارشناس امور نظامی. معاون پیشین فرماندهی فرودگاه نظامی اوتوپه (در رومانی)/ ۱۰ جنوری ۲۰۲۲